2 fietsroutes langs de Blinker

Dwars door de noordelijke polders van het Meetjesland ligt het Leopoldkanaal. Deze essentiële waterweg staat niet alleen in voor de afwatering van vele duizenden hectare poldergebied, erlangs en errond kan je ook twee prachtige fietsroutes volgen. Ze brengen je door het meest afgelegen stukje Oost-Vlaanderen, pal aan de Belgisch-Nederlandse grens, en zijn geschikt voor zowel e-bikes als ervaren fietsers.

Het Leopoldkanaal vroeger en nu

De 'Blinker'

De geschiedenis van het Leopoldkanaal, ook wel bekend als het 'Kanaal van Zelzate', gaat terug tot de Belgische onafhankelijkheid in 1830. Vóór het ontstaan van België gebeurde de afwatering van de polders via een kreek op de grens, waarna het via Sluis en Cadzand in zee werd afgevoerd. Toen België onafhankelijk werd, sloten de misnoegde Nederlanders alle afwateringsbeken naar de Westerschelde af. Dit had rampzalige gevolgen voor de vochtige poldergebieden: ze werden een broeihaard van ziektes als malia of 'polderkoorts', met veel menselijk leed tot gevolg. Bovendien werd landbouw er vrijwel onmogelijk.

Als oplossing liet de nieuwe Belgische staat het 46 kilometer lange Leopoldkanaal graven. Met de hand, van 1843 tot 1854. Een hels karwei in de tijd zonder graafmachines! Het ambitieuze project diende niet alleen als een essentiële waterweg voor afwatering, maar ook als groot tewerkstellingsproject om de economie van dit destijds zeer arme deel van Vlaanderen nieuw leven in te blazen. Zo veranderde het Leopoldkanaal niet alleen het landschap, maar speelde het ook een cruciale rol in de ontwikkeling van de regio en de nationale economie.

Om de verwoestende polderkoorts te bestrijden, werden er ook klinieken in het gebied gebouwd, waarvan er twee nog altijd bestaan: het huidige Godshuis Sint-Laureins en KUMA Maldegem. Deze klinieken waren essentieel voor de medische zorg van de getroffen bewoners.

Vandaag kennen we dit gebied als 'De Blinker', een waardevolle natuurparel waar het overtollige polderwater naartoe stroomt en uiteindelijk in zee belandt. De realiteit is echter dat de stroomrichting van een groot deel van het kanaal is 'omgedraaid'. Nu stroomt het water richting het waterspaarbekken De Braakman in Philippine, waar het wordt opgeslagen. Interessant genoeg verkopen wij, de Belgen, ons polderwater aan onze bovenbuur, de Nederlanders.

Met poëzie door de kreken

Is er een mooiere manier om de kreken te verkennen dan met een streepje poëzie? In dit filmpje neemt Hedwig Tack je mee op een reis naar de mysterieuze wereld van de kreken. Hij benadrukt de nabijheid van Zelzate, dat als uitvalsbasis dicht bij het Asseneedse krekengebied ligt, en het laatste stuk van het kanaal dat zich als een streep van 46 kilometer door het Meetjesland slingert.

Hier sluimert de droom om ooit het kanaal te verbinden met het indrukwekkende zeekanaal Kanaal Gent-Terneuzen en North Sea Port (Gent, Terneuzen, Vlissingen). Helaas zal deze droom, door het tekort aan zoetwater in het gebied, waarschijnlijk altijd een droom blijven. Maar in ruil daarvoor genieten we van een van de mooiste Vlaamse natuurgebieden.

Hier groeit, bloeit, vliegt en rent prachtige flora en fauna, waaronder de majestueuze bruine kiekendief, de kleurrijke blauwborst, reeën, hazen en diverse watervogels zoals eenden, ganzen, reigers en zwanen. Ook bijzondere vogels zoals grutto's, de tureluur, de kluut en de gele kwikstaart strijken hier graag neer. Af en toe komt zelfs een ooievaar nieuwsgierig een kijkje nemen vanuit het nabijgelegen Zwin.