Meetjeslandse Dodendraad wandelroute

De Dodendraad-wandelroute in het Meetjesland voert je 10,5 kilometer langs historische sporen van de Eerste Wereldoorlog en de oude vissershaven van Boekhoute, een strategische plek vlak bij de grens met Nederland.

Download de route hier

Langs de Belgisch-Nederlandse grens stond ooit de beruchte Dodendraad, een elektrische versperring die bezet België van het neutrale Nederland scheidde. Hoewel Nederland neutraal bleef, was deze grens voor België veel meer dan een simpele lijn – het was een symbool van scheiding, maar ook van hoop.

De Dodendraad: een elektrische grensversperring

Tijdens de Eerste Wereldoorlog bouwde de Duitse bezetter de 'Dodendraad', een kilometerslange elektrische grensversperring van het Zwin in Knokke tot het Drielandenpunt in Aken. Deze grenslijn van ruim 450 km had een spanning van 2000 volt. Nederland bleef neutraal, maar de Duitsers wilden voorkomen dat Belgische oorlogsvrijwilligers, spionnen, smokkelaars en Duitse deserteurs via de grens konden ontsnappen. De versperring werd opgebouwd uit metershoge palen met stroomdraden.

Voor de aanleg werd de streek ontdaan van bomen en struiken. Schakelhuisjes en houten wachthuisjes voor de bewakers werden gebouwd. De versperring splitste dorpen en families en werd een dodelijke barrière, waarbij honderden mensen het leven verloren.

Starten aan eetcafé 't Spoor

De route start bij eetcafé 't Spoor, waar je na je wandeling kunt genieten van een kop koffie of een streekgerecht. Hier begint de wandeling richting de Noorddijk, waar je via een bruggetje de Isabellapolder inloopt, richting het Leopoldskanaal. Het kanaal, oorspronkelijk bedoeld om Heist en de Gentse haven te verbinden, speelt nu een belangrijke rol in de waterafvoer van de polders.

Aan de zuidkant van het kanaal zie je de oude Baileybrug (Notelaarsburg), aangelegd door Canadese troepen tijdens de Tweede Wereldoorlog om snel richting de Westerschelde op te rukken, bij de bevrijding en de Slag om Walcheren. Deze stalen bruggen, die in enkele uren werden opgebouwd, hielpen bij het snelle transport van troepen en materieel. De Baileybruggen zijn recent herbouwd, zodat wandelaars en fietsers het Leopoldskanaal opnieuw gemakkelijk kunnen oversteken.

Iets verderop bereik je de grens en het Isabellagemaal, waar een kunstwerk van Wesley Meuris herinnert aan de slachtoffers van de Dodendraad. De witte 'zwevende' ringen symboliseren de elektriciteit en het gevaar van de draad die destijds vele levens eiste.

Na deze herdenkingsplek leidt de route je Nederland binnen, langs de Bouchauterhaven, de laatste haven van Boekhoute. Deze haven was tot de jaren '50 actief, maar verzandde en veranderde uiteindelijk in weilanden waar nu koeien grazen.

De rol van Boekhoute en de haven

De wandelroute vertelt niet alleen het verhaal van de Dodendraad, maar ook de glorierijke vissersgeschiedenis van Boekhoute. Vissers uit dit dorp voeren vanaf de Braakman, een zijtak van de Westerschelde, de Noordzee op om garnalen en mosselen te vangen. In het bezoekerscentrum van Boekhoute kom je meer te weten over dit vissersdorp zonder haven en het verzetsverleden van de Boekhoutenaars. De haven en geheime tunnels waren tijdens beide wereldoorlogen een belangrijk smokkelgebied, en verhalen over sterke vrouwen zoals de verzetsheldin Gabriëlle Petit blijven er levendig.

Naast de Dodendraad zijn ook relicten van de Hollandstellung, een Duitse bunkerlinie uit 1917, zichtbaar in de omgeving. Deze bunkers moesten een aanval vanuit het neutrale Nederland voorkomen en zijn bewaard gebleven in verschillende dorpen rondom Boekhoute.